تساهل صوفیانه و کلام اشعری
Authors
abstract
کلام اشعری که در انطباق با بنیادهای شهودی تصوف، مذهب کلامی مسلط بر این نظام معرفتی است به سبب داشتن برخی از مؤلفّه ها، بستر مناسبی برای شکل گیری تساهل و تسامح فراهم آورده است. تساهل و تسامحی که آفریننده زیباترین جلوه های نوع دوستی و فراتر از آن هستی دوستیِ صوفیانه گشته و عالم را به سبب آن که همه از جانب اوست در جایگاه معشوقی نشانده است. رابطه تساهل و کلام اشعری در نظام تصوف گاه مستقیماً و بر اساس مبانی نظری ای چون جبر و کسب، جریان عاده الله، خرق العاده و ناتوانی عقل شکل می گیرد و گاه در لفافه برآیندهای این نظام کلامی، که وحدت وجود یکی از آن هاست، به عرصه می آید. در نهایت شاید بتوان گفت بسیاری از آنچه را که می توان از آن به عنوان شاخصه های نوع دوستی یاد کرد باید در دل باورهای اشعری جست وجو کرد. امری که راه را برای تأویل زبان رمزی صوفیه و پذیرفتن امکان برداشت های متفاوت از پدیده ها باز می گذارد و مبانی تساهل در تصوف را تشکیل می دهد.
similar resources
جایگاه و نقش اشعری در تأسیس کلام سیاسی اهل سنت
جماعتی که امروز به اهل سنت شناخته می شوند و اکثریت مسلمانان را تشکیل می دهند، تا قرن سوم هنوز از نظر اعتقادی صورت بندی روشنی نداشتند و با این نام شناخته نمی شدند. ابوالحسن اشعری نخستین اندیشمندی بود که توانست بنیان های فکری - اعتقادی پراکنده این گروه را سامان بخشد و صورت بندی کلامی منسجمی از آن ارائه دهد. پیش از او البته شافعی توانسته بود روش شناسی فقه اهل سنت را پایه گذاری کند؛ ولی اعتبار آن ...
full textجایگاه عقل و نقل در کلام اشعری و بازتاب آن در شعر و اندیشه حافظ
چکیده: یکی از مسائل پیچیده در بررسی شعر و ادب فارسی و بهتبع از آن، افکار و اندیشههای حافظ، موضوع اعتقادات مذهبی و کلامی است. بنیانهای فکری اشاعره، در عالیترین نمود خویش، مباحث ویژهای در باب غایت جهان، رابطه عقل و نقل، امامت و زعامت مسلمانان و... مطرح کرده که تعارضات و مناقشات پردامنهای را در گستره فکر اسلامی پدید آورده است. سخنوران پارسی نیز در جهتگیری این اندیشههای کلامی، دیدگاههای وی...
full textاندیشه غالب بر نوشتههای تاریخی دورۀ سلجوقی در ایران: کلام اشعری و حکمت عملی
از ویژگیهای تاریخنگاری دوره سلجوقی، جمع میان کلام اشعری و حکمت عملی ایرانیان پیش از اسلام است. از سویی احیای اندیشه سیاسی ایرانشهری و تبیین آن به عنوان الگوی عملی سلاطین در دوره سلجوقی در کتابهای سیر الملوک و متون تاریخی تجلی یافت. از سوی دیگر نفوذ کلام اشعری در ایران با آغاز وزارت نظام الملک، به اوج رسید و نوشته اغلب مورخان این دوره را متأثر نمود. مقاله حاضر در صدد پاسخگویی به این مسائل است ...
full textاز کلام متمکن تا کلام مغلوب (بازشناسی دو گونه نوشتار در نثر صوفیانه)
این مقاله سخن منثور صوفیانه را در دو گونۀ متقابل رده بندی می کند: یکی سخن مغلوب و دیگری سخن متمکّن. دو اصطلاح مغلوب و متمکّن را برخی از صوفیان در آثارشان به کار برده اند. بنیاد تفاوت های این دو گروه از متن ها عبارت اند از: خاستگاه معرفتی، منبع آگاهی، محتوای متن و نقش و کارکرد زبان در گفتمان نثر عرفانی. متن های متمکّن حاوی مفاهیم اجتماعی و برآمده از آگاهی ایدئولوژیک و عقاید گروه صوفیان اند، آن ها و...
full textMy Resources
Save resource for easier access later
Journal title:
فصلنامه عرفانیات در ادب فارسیجلد ۶، شماره ۲۱، صفحات ۱۴۱-۱۵۴
Keywords
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023